Oboe là một loại kèn có miệng thổi bằng dăm kép. Nó có âm thanh dễ nổi hơn các loại khác (tương tự như trumpet trong bộ đồng), vì màu sắc riêng biệt này nên khi sử dụng trong dàn nhạc, người nghệ sĩ phải thật khéo, để tránh tình trạng lạc lõng, thiếu ăn ý với dàn nhạc.
Âm thanh do oboe tạo ra giống giọng mũi, biểu hiện nội tâm rất tốt, có tính chất ca xướng, âm chất đẹp, nhưng không thiên về loại biểu hiện kỹ xảo như Sáo ngang (sáo fluýt) và kèn Clarinet.
Về mặt kỹ thuật, kèn Ô boa thổi nặng hơn sáo Flute, tốn nhiều hơi nén, do đó giai điệu dùng cho kèn Ô boa có thể tương đối dài. Có thể coi đây là một trong những nhạc cụ năng động, độc đáo nhất mà bạn có thể chơi. Nhạc cụ hơi bằng gỗ với ống thổi kép này tạo ra một số bản nhạc độc tấu và cả hòa tấu đáng nhớ với “âm thanh đẹp” đến ám ảnh. Lúc này, hẳn nhiều người sẽ tò mò, kèn oboe là nhạc cụ thế nào và có những điều đặc biệt gì về nó?
Oboe có một lịch sử phong phú
Nhạc cụ giống oboe sớm nhất được làm từ cây mía, đây là nhạc cụ từ thời trung cổ thế kỷ 14 được chơi chủ yếu cho mục đích quân sự. Chiếc oboe đầu tiên có khả năng bắt nguồn từ triều đình Louis XIV của Pháp vào năm 1657. Sau đó, oboe trở thành một phần của dàn nhạc cổ điển vào đầu thế kỷ 18, nhưng phiên bản cuối cùng được sử dụng ngày nay được tạo ra vào năm 1906. Oboe ban đầu được gọi là “hautbois” trong tiếng Pháp, một từ ghép có nghĩa là gỗ cao. Nhưng ý nghĩa thực sự của nó chính là “tiếng gió của rừng”.
Kèn Oboe thuộc họ Woodwind
Oboe thuộc họ nhạc cụ hơi bằng gỗ, cũng như sáo, piccolo, kèn Anh, clarinet và bassoon. Những chiếc kèn thời kỳ đầu đúng như tên gọi của nó, đều được làm từ chất liệu là gỗ, ngày nay, những nhạc cụ này thường được làm bằng kim loại, nhựa, thậm chí là đồng hoặc sự kết hợp của những vật liệu đó.
Kèn oboe có thể đóng vai trò chính trong một bản hòa tấu
Âm thanh của một chiếc oboe có thể xuyên suốt toàn bộ dàn nhạc và là một trong những âm thanh khác biệt nhất trong dàn nhạc hoặc ban nhạc. Các nhà soạn nhạc thường sử dụng chất lượng ca hát ngọt ngào và giai điệu biểu cảm của oboe để mang đến những âm sắc đẹp; nó được sử dụng trong nhiều đoạn nhạc trữ tình để tăng sự tinh tế cho sáng tác. Oboe thường được tìm thấy trong dàn nhạc, nhạc thính phòng, ban nhạc hòa nhạc, nhạc dân gian, nhạc jazz, nhạc pop, rock và phim.
Quãng của chiếc kèn kéo dài 2,5 quãng tám
Phạm vi của oboe hiện đại đạt khoảng 2,5 quãng tám và được coi là sự kết hợp tuyệt vời với tất cả các nhạc cụ khác. Tốc độ âm thanh của chiếc kèn có thể rất nhanh, đạt phạm vi từ B3 đến A6. Kèn oboe trầm có âm vực thấp hơn so với oboe hiện đại và có âm vực từ B2–G5 phẳng. Đôi khi, oboe hiện đại có thể có âm vực cao hơn, nhưng những nốt cao nhất có thể có âm sắc kém hơn những nốt thấp hơn.
Thường có 2 hoặc 3 chiếc Oboe trong một dàn nhạc
Một phần oboe của dàn nhạc thường bao gồm 2 hoặc 3 Kèn oboe và một chiếc kèn kiểu Anh. Thiết kế chính của chiếc kèn gồm phần chính là dòng soprano, với phần thứ hai thường hỗ trợ ở quãng thấp hơn của nhạc cụ. Kèn Anh đóng vai trò là giọng nam cao, mang lại độ sâu cho âm thanh của hai chiếc Oboe.
Các cao độ khác nhau được tạo ra bởi những chiếc Oboe trong một dàn nhạc và có thể ví von rằng, âm thanh do kèn oboe tạo ra giống như đưa chúng ta vào một chuyến tàu lượn siêu tốc đầy cảm xúc với những nốt nhạc đầy ám ảnh, ấm áp, mượt mà, êm ái, buồn bã và đăm chiêu.
Oboe có nhiều “họ hàng”
Cor Anglais (Tiếng Anh Horn) là họ hàng lớn hơn của oboe. Cả hai đều là những nhạc cụ bằng gỗ, hình nón, sậy đôi tạo ra những giai điệu ngọt ngào.
Cor Anglais có âm vực thấp hơn oboe và có giai điệu vang hơn, u sầu hơn. Gia đình oboe cũng có các thành viên khác, bao gồm Shawn gốc, Oboe D'Amore, Musette (piccolo oboe) và Heckelphone (oboe bass).
Như bạn có thể thấy, kèn oboe đã xuất hiện từ rất lâu để làm phong phú thêm cuộc sống của chúng ta bằng những giai điệu ngọt ngào và hỗ trợ tích cực trong việc chuyển những suy nghĩ và cảm xúc của chúng ta thành âm nhạc thật cảm động và ý nghĩa.
Để cùng nghe âm thanh nhạc cụ Oboe, mời mọi người cùng xem video nhé.
https://youtu.be/Tentnp1JROk?si=1uFEM8cCpVb0iChc